Alaplı Ziraat Odası

Vatan Hürriyet Ekmek

ZOBİS
ZOBİS
Alaplı Ziraat Odası > Kanarya Yetiştiriciliği

Kanarya Yetiştiriciliği

KANARYANIN BESLENMESİ

Doğada yaşayan her canlı gibi kanaryada düzenli ve dengeli beslenmeden yoksun bırakılırsa bunun etkileri görülür. Kanaryalarımızın sağlıklı uzun ömürlü olmaları için vücut ihtiyaçlarına ve alışkanlıklarına uygun olarak yeterli miktarda ve temiz beslenmesi gerekir.Doğada yaşayan kuş mevsimlere göre bulduğu yiyeceklerle beslenir, ihtiyacı olan şeyi yer, istemediğini yemez yani bir seçme özgürlüğü vardır.Ama evde beslediğimiz kuş için aynı şeyler geçerli değildir. Biz önüne ne koyarsak onu yemek zorundadır. İşte bu yüzden dolayı kuşun ihtiyaçlarını çok iyi öğrenip ne tür besinlerle ne şekilde,ne kadar besleyeceğimizi bilmemiz gerekir. Tüm besinler iyi,taze ve kokuşmuş olmamalıdırlar. Kötü yemler kuşun sağlığını bozacağı gibi ötüşlerinide etkiler.
Ayrıca kafese hapsettiğimiz kanaryalara doğada bol miktarda tükettikleri taze yeşillik ve meyvalardan da verilmelidir.Kanaryalara dönüşümlü olarak bir hafta 2 defa yeşillik (Kıvırcık, marul, kara lahana, semizotu, ıspanak, hindibağ, tere, havuç, pazı vs.) , bir hafta da 2 defa mevsimine uygun meyva (elma, şeftali, muz, portakal, karpuv vs.) vermek gerekir.

KANARYAYA VERİLECEK BESİNLER

Bu besinler 3 grupta toplanır:· Tohumlar-Yemler· Vitaminler· Mamalar
KANARYAYA VERİLECEK KARMA TOHUM YEMLERİ
GENEL FORMÜL:
Kış Karması: (Kışı soğuk yerde geçiren kanaryalar için)
Şalgam tohumu 4 ölçek

İrmik 2 ölçek
Nijer Tohumu 2 ölçek
Kenevir tohumu 2 ölçek
Marul tohumu 2 ölçek
Hindiba tohumu 2 ölçek
Kuşyemi 1 ölçek
Keten tohumu 1 ölçek

Yaz Karması: (Kışı ılık yerde geçiren kanaryalar ve yaz mevsimi için}.
Şalgam tohumu 4 ölçek
Yulaf bulguru 1 ölçek
Kuşyemi 1 ölçek
Marul tohumu 1 ölçek
Hindiba tohumu 1 ölçek
Keten tohumu 1 ölçek
Kenevir tohumu 1 ölçek

Bundan başka, ötüş kanaryaları, renk kanaryaları ve tüy kanaryaları için ayrı ayrı karma yem formülleri geliştirilmiştir. Bunları da şöyle sıralayabiliriz:

Ötüş Kanaryaları için Karma Yem:
Şalgam tohumu 4 ölçek
Kuşyemi 2 ölçek
Kolza 1 Öiçek
Keten tohumu 1/2 ölçek
Sağlık tohumları
karması 1/2 ölçek
Hindiba tohumu 1/2 ölçek
Beyaz marul tohumu 1/2 ölçek


Renk Kanaryaları İçin Karma Yem:
Şalgam tohumu 3 Ölçek
Kuşyemi 4 ölçek
Kolza 1 ölçek
Beyaz darı 1 ölçek
Keten tohumu 1/2 ölçek
Kenevir tohumu 1 /2 ölçek
Yulaf bulguru 1/2 ölçek
Sağlık tohumları
karması 1 /2 ölçek
Özel renk mamaları (tarife göre)


Kıvırcık Tüylü Kanaryalar İçin Karma Yem:
Kuşyemi 4 ölçek
Kenevir tohumu 2 ölçek
Şalgam tohumu 2 ölçek
Kolza 2 ölçek
Hindiba tohumu 2 ölçek
Yulaf bulguru 1 Ölçek
Keten tohumu 1 Ölçek

Yukarda adı geçen ve bazı karma yemlere konulmasında yarar olan Sağlık Tohumları Karması, aşağıdaki maddelerden, belirtilen oranlarda konularak elde edilir. Bunların yem katışıklarına % 5 oranında konulmasıyla bazı yararlar sağlanmakla birlikte, hiçbir zaman % 5 oranından fazta kullanılmamalıdır. Bunun pek çok sakıncası vardır.

Sağlık Tohumları Katışığı:
Anason tohumu 1 ölçek
Susam tohumu 1 ölçek
Nİger tohumu 1 ölçek
Gri haşhaş tohumu 1 ölçek
Devedikeni tohumu 1 ölçek
Hardal tohumu 1 ölçek


TOHUMLAR-YEMLER

Tohumlar kanaryaların ana gıdalarını oluştururlar. Her tohumun özelliği farklıdır. Tohumların bir kısmı yağlı, bir kısmı unlu, bir kısmıda mülayim tutucudur. Yapılacak karışımlardaki oranlar çok önemlidir. Ama artık bu işe uzun yıllar vermiş yemcilerin hazırladığı yemleri piyasada bulabiliriz. Sıcak iklimli bir yerde yaz aylarında turp, kenevir, keten, susam verirsek kuşu şişmanlatır veya zamansız kızgınlaşmasını sağlarız. Yulaf gibi kuvvetli tohumların sade ve fazla olarak verilmesi kuşun zamansız tüy dökümüne sebebiyet verir.

TÜRKİYE ŞARTLARI İÇİN AŞAĞIDAKİ YEM KARIŞIMI UYGULAMAK İYİ OLUR. %40 Şalgam Tohumu,%40 Kuş Yemi , %20 Çeşitli TohumlarSıcak zamanlarda nişastalı tohumlar, hububatlar, Soğuk zamanlarda yağlı tohumlar, Çiftleşme mevsimlerinde kızıştırıcı tohumlar daha fazla miktarlarda verilebilir. 

ŞALGAM TOHUMU:Kanaryada beslenmenin esasını oluşturan tatlı bir tohumdur.İyi sindirim için gereken yağı içinde bulundurur,yuvarlak siyaha yakın koyu kırmızı ve koyu mor renktedir.
YABANİ ŞALGAM:Yuvarlak mora yakın kırmızı renkli acı lezzette tatlısından daha küçük boydadırlar.Kuş için yararlı olmayan bir besindir.Kanaryaya vermekten kaçınılmalıdır.Rapiska adıylada satılır.
KUŞ YEMİ:Şalgamdan sonraki besindir.Saman sarısı renginde unlu bir tohumdur,azot ve kireç yönünden zengindir.
NİGER:Uzun yuvarlak siyah renkte yağlı,çok kuvvetli bir tohumdur,kızıştırıcı özelliği fazladır.Afrika'da yetiştirilir,kuşa çok az miktarlarda verilmelidir.Fazla verilirse kuşu çok çabuk yağlandırır ve zamansız kızışmasına sebebiyet verir.
YULAF BULGURU:Unlu uzun bir hububattır.kuşa verilirken kabuğu temizlenmiş,bulgur halinde kırılmış olması gerekir.Serinletici bir tohumdur,kuvvetli besinlerden olduğundan fazla verilmesi zararlıdır.
KOLZA:Yuvarlak siyaha yakın mor renktedir.Şalgam gibi özellikleri vardır tadı daha acıdır ve yağlıdır.
SIHHAT TOHUMLARI:Anason,kimyon,haşhaş,lahana,salata,hardal, semizotu tohumlarıdır.Faydalı besinlerdir ama kuvetli oldukları için az miktarlarda verilmelidirler.
KETEN TOHUMU:Uzun yassı kahve renkli yağlı besindir.Kuşun bağırsaklarını çalıştırarak kabızlığı önler.
TURP:İri kırmızı renkte besleyici,lezzeti acı bir tohumdur.kızıştırıcı olduğu için kanaryaya fazla verilmemelidir.
AKDARI: Kanaryalar için
JAPONDARISI: Kanaryalar için
İNCİDARI: Kanaryalar için
HOROZİBİĞİ: Kanaryalar için
KENEVİR: Kanaryalar için
PERİLLA: Kanaryalar için
KAHVERENGİDARI: Diğer Kuşlar için
ARPA: Diğer Kuşlar için
ASPUR: Diğer Kuşlar için
ESMERBUĞDAY-ARAPDARISI: Diğer Kuşlar için
PANİCUM: Diğer Kuşlar için
PİRİNÇ-ÇELTİK: Diğer Kuşlar için


MAMALAR

Kanaryanın beslenmesine ceşitlilik katmak,diğer besinlerden sağlayamadıklarını vermek ,kanaryada istenilen değişiklikleri sağlamak amacıyla çeşitli mama karışımları oluşturulmuştur.Bunlar kuvvet mamaları ve renk mamaları olarak ikiye ayrılır. 

KANARYA KUVVET MAMASI

Bir yumurta katı hale gelinceye değin haşlanır. Soğuduktan sonra sarısı çıkartılarak ezilir. Buna bir miktar pişmiş yumurtanın beyazından da koymakta yarar vardır. İki bisküvi kuru olarak ezilerek, toz haline getirilir ve yumurtanın içine dökülerek karıştırılır. Bu karışıma yarım çay kaşığı bal, iki damla balıkyağı, biraz bira mayası ve biraz da süt ilâvesiyle kuşun iştahla yiyeceği ve iyi bir gelişim sağlayacağı bir mama elde edilir. Bu mamaların içine, çiftleşme ve tüy dökümü sıralarında yumurta kabuğu tozu veya mürekkepbalığı kemiği tozu karıştırılabilîr. Bu ilâve, kuşun kalsiyum gereksinmesini karşılayacaktır.

RENK MAMALARI

Doğadaki yabanıl kanarya türlerinin belirli renk özelliklen göstermesine karşın evcil kanarya çeşitleri arasında pek çok çekici renkte kanarya bulma olanağına sahibiz. Bu olanağı bize tanıyan, kanarya yetiştiricilerinin bu yoldaki araştırıcı çaba ve emekleridir. Bu çalışmalar, değinildiği üzere iki temel yönlenme göstermiştir.
Bunlardan birincisi, Mendel'in "Kalıtım Kuralları" çerçevesi içinde, belirli bir renkte kanarya elde edebilmek için uygun özellikler gösteren dişi ve erkek kanaryaların çiftleştirilmesi düşüncesine dayanır. Bu çabalar sonunda elde edilen seçkin nitelikli kanaryaların renk özellikleri kalıcıdır ve kalıtımla yine kendi döllerine aktarılabilir.
İkincisiyse, özellikle İngiltere'de, kanaryaların renkleri üzerine yapılan kimyasal çalışmalar yönünden olmuş ve bazı özel meşinlerle çok değişik, çekici renkte kanaryalar elde edilebilmiştir. Ancak bunlar, besin rejimlerin özelliklerini veren maddeler çıkartıldığında, tekrar gerçek renklerine dönerler. Ayrıca, suni olarak kazandıkları bu renk özelliklerini, kendi döllerine yalnızca kalıtım yoluyla geçirebilme özelliğine sahip değildirler.
Renk Mamaları adıyla anılan, kuşların tüy diplerinde bulunan renk verici maddeleri istenilen yönde etkileyen, vitamince zengin, kuş sağlığına zararsız, renklendirici bu mamalar, kanaryalara iki aylık olduklarında, her gün kanarya başına bir çay kaşığı olmak üzere verilmeye başlanır. Renk mamaları tüy dökümü sırasında artırılabilir, ancak çiftleşme süresi içinde, kuluçka
Kanaryaların tüylerinde koyu sarı,kırmızı,tarçıni,portakal renklerini yapay olarak oluşturmak mamalar sayesinde mümkün olmaktadır.Hazırladığımız yumurta mamasına 4-5 damla zeytinyağı,makinada ince çekilmiş kırmızı taze kayın biberinden bir çay kaşığı eklenerek kuşa verilir.
Kasım ayından itibaren hergün mamalığa bir kahve kaşığı konularak tatbik edilir.mamanın yanında kuşa haftada bir defa kenevir,keten ve darıyı biraz fazlaca vermek gerekir,ayrıca bolca yeşillik ve meyvada verilir.
Renk mamasına sadece dişilerin yumurtlama döneminde ve yavrular 5-6 haftalık oluncaya kadar ara verilmelidir.daha sonra yavrularla birlikte kuşlara renk maması verilmeye devam edilmelidir.Mamanın hergün düzenli olarak kuşa verilmesi gerekir,bir gün dahi vermezsek bu kuşun renginde belli olacaktır. 

YUMURTA MAMASI

Bir yumurta katı hale gelinceye kadar haşlanır.Soğuduktan sonra sarısı çıkartılarak ezilir içine az miktarda beyazı rendelenerek karıştırılır,iki adet bisküvi ezilerek toz haline getirilerek içine karıştırılır ,karışıma yarım çay kaşığı bal,iki damla balık yağı,biraz süt ilave edilir ve kuşa verilir.Ayrıca bu karışıma elma,şeftali,muz gibi meyvalarda rendelenerek karıştırılabilir,fakat elma karıştırılacaksa mamaya balık yağı koymamalıyız çünkü elma ile balık yağı birleştiğinde mamayı bozar.
Yumurta ezmesine dövülmüş haşhaş tohumu,kenevir tohumu,rendelenmiş havuç,mangal kömürü tozu,mürekkep balığı kemiği tozu,az miktarda haşlanmış patetes,galeta unu,ezilmiş bisküvi,bal ve süt ,badem ezmesi karıştırılarak besleyici ve karışımı zengin bir mama yapabiliriz.
Kanaryamıza kuru ekmeklerin üzerine şekerli sıcak süt dökerek yumuşayıp soğumasını bekledikten sonra oluşan karışımıda verebiliriz.
ÖNEMLİ:Hazırladığımız bu karışımların kanarya tarafından taze olarak yenmesi önemlidir.Mamaların kaplarda bir günden fazla tutulmaması gerekir aksi halde bunlar bozularak yiyen kuşun hastalanmasına neden olur.
VİTAMİNLER
Vitaminler vücudun gelişmesini ve hastalıklara karşı direnç göstermesini sağlar.Kanaryaya doğadaki çeşitli besinlerden vermek suretiyle her türlü vitamin ihtiyaçlarının giderilmesi gerekir.
A VİTAMİNİ: Muz,portakal,domates,havuç,yeşil lahana,patateste bulunur.Yumurta sarısındada vardır.Yetersiz verilirse bünyenin gelişimi durur,hastalıklara karşı direnç azalır.
D VİTAMİNİ:Ispanak,pancar,lahanada bulunur.vücuttaki kemiklerin gelişimini sağlar,kireç oranını ayarlar,yetersiz olursa kuşun kemikleri ve gagası kolay kırılır.
B VİTAMİNLERİ:Ispanak,domates,lahana,dereotu,yeşil biber,yumrtada bulunur.Yetersizliği durumunda gelişme bozuklukları,kabızlık,sürgün,sinir sisteminde bozukluklar ortaya çıkar.
E VİTAMİNİ:Hurmada,marulda,galeta ununda,yumurta sarısında,ıspanakta bulunur.Vücudun cinsiyet hormonlarını düzenler,canlılık,kudret ve üretimi sağlar.
C VİTAMİNİ:Yeşilliklerde ve turunçgillerde bulunur.Vücudun hastalıklara karşı mukavemetini artırır,kuvvetlendirir.
K VİTAMİNİ:Lahanada,kenevirde,ıspanakta bulunur.Kanda bulunan hemoglamin maddesini takviye eder,kansızlığı önler.
U VİTAMİNİ:Lahanada bulunur.karaciğeri kuvvetlendirir.


KANARYA BESLEMESİNDE SU 

Her canlı gibi kuşlarında en büyük gereksinimidir. Su verilecek sulukların kir ve pislik tutmayacak kalitede dıştan takılabilir özellikte olması gerekir. Su durmakla niteliğini yitirebilir,plastik suluklarda ışığın etkisi ile yosun tutabilir. Bu nedenle her gün suyu tazelenmelidir. Bu su berrak,temiz ve içilebilecek nitelikte olmalıdır. Hafta da bir kere içme suyuna 1/5 oranında maden suyu koymak , sindirim sisteminde olumlu etkiye sebep olur.Haftada iki kere banyo yapması için geniş bir kap içinde su koymalıdır. Kus üstündeki tozlardan ,ayaklarındaki pisliklerden arınır. Yıkanma kabinin içine konan suya biraz yemek sodası konulursa tüy dipleri bakterileri için fayda sağlar ve tüylerini parlaklaştırır. Kus yıkanmadan evvel sudan biraz içerek kontrol eder. Yemek sodalı sudan içtiğinde bu su hazımsızlığa da iyi gelir.

KANARYA BESLENMESİNDE MEYVE VE YEŞİLLİKLER 

Kafes hayatına alıştırılmış kanaryaların yeşillik ve meyveler de bulunan bol vitamin ihtiyacını giderebilmesi bizlerin görevidir.Yaz mevsiminde ; marul,salata,semizotu,taze incir,kara lahana,havuç,elma.Kış mevsiminde ; Kuru incir,elma,ıspanak,kara lahana,su teresi,hindi bağ,havuç,pazi,rokaGibi yeşillikler ve meyveler verilmelidir. Doğada bulunan değişik yeşilliklerde verilebilir. Kanarya yem ve tohumlarından bahçenizde veya saksıda filizlendirip,taze yeşillik olarak kuşunuza sunabilirsiniz. Saksılarda ve plastik kaplarda yetiştirilen yeşillikleri kafeslere veya salmalara kabı ile birlikte koyarsanız kanaryalar istedikleri kadar severek yerler,kalanlarda yeşil olarak diğer günlere taze olarak kalır. Kanaryalar hıyarı severler,fazlası karin ağrısı yapar,zamansız tüy dökümüne sebep olur. Elma faydalı bir meyvedir. Bağırsakları rahatlatır,idrar verici ve uyku vericidir. Alkol ,asit ve seker ihtiva eder. Vitamince zengindir. Ancak kusun ishal zamanlarında verilmemelidir. Limonun kusun ses telleri üzerinde olumlu etkisi vardır. Yağlı kusun yağını eritir. Bir parça kafese asılabildiği gibi suluğuna birkaç damlada sıkılabilir. Vücut kırıklığına iyi gelir. 

KANARYA MAMALARI 

Kanarya beslenmesine değişiklik katmak ve yediği tohumlardan alamadığı bazı vitaminleri takviye yapmak için mamalar hazırlanıp verilmesi büyük faydalar sağlar.Kanarya mamalarını iki kısma ayirabiliriz. Kanarya kuvvet mamaları ve kanarya renk maması diye. Kanaryalar yumurtayı çok severler ve kusun beslenmesine yardımcı olur. Bilhassa yavru ve cifleştirmeğe hazırlık devresinde mamalar önemli rol oynar.Mama hazırlamak elektrikli mikserler ile çok kolay ve çabuk olmaktadır. Karışım tam sağlanır. Karışımda dikkat edilecek bir hususta mamanın ne çok kuru ne de çok ıslak olmamasıdır. Kıvamını iyi ayarlamak gerekir. Kuru olursa kuşlar severek yemez,çok yas olursa da çamur gibi olur kuşlar rahat yiyemez .Yumurta ile hazırlanan mama sıcaklarda çabuk bozulur. Kanaryalara verilen mamanın 2 veya 3 saat içinde tükenecek şekilde azar azar verilmelidir. Mama fazla yapılmışsa buzdolabında muhafaza ediniz. Verileceği zaman biraz dışarı çıkartıp soğukluğunun gitmesini bekleyiniz. Mamalıkta fazla kalan yumurta bayatlayarak bakteri üretir. Kuşta mide rahatsızlığına ve zehirlenmelere sebep olur.

AŞAĞIDAKİ ŞEKİLLERDE VEREBİLİRİZ. 

1.Yumurtanın sarisi ve bir miktar beyazı rendeden geçirilip verilir.
2.Yumurtanın sarisi ve bir miktar beyazı bisküvi ve galeta unu ile karıştırılıp verilir.
3. Yumurtanın sarisi ve bir miktar beyazı bisküvi veya mısır unu ile karıştırılır bu karışıma balık yağı ,bira mayası konup verilebilir.
4-Yumurtanın sarisi ve bir miktar beyazı bisküvi,mısır unu balık yağı,findik ezmesi ile karıştırılıp verilir.
5-Yumurtanın sarisi ,beyazı,bisküviye ilaveten çekilmiş kenevir tohumu karışımı kisin iyi gelir,mamanın üzerine tuz serper gibi niger tohumu da verilebilir.
6-Yumurtanın sarisi ,beyazı ,bisküvi,ve unlara ilaveten bir parça haşlanmış patates (kabuğu soyulmuş)karistirilip verilebilir.
7-Yumurtanın sarisi ve beyazı bisküviye ilaveten pirinç unu , yulaf unu ve darı unu karışımı da verilebilir.
8-Yumurtanın sarisi,beyazı,bisküvi,ve unlara ilaveten havuç karışımı da verilebilir.
9-Kanaryanın yumurtlama devresinde yumurtanın sarisi,beyazı bisküviye ilaveten yumurta kabuğu tozu ve mürekkep baliği kemiği tozu karışımı da verilmelidir.Yukarıda 9 grup mama anlatılmıştır .Kanaryalara bu mama gruplarından istediğinizi hazırlayıp verebilirsiniz. Bu grupların yalnız bir tanesini devamlı verirsek kuşta bıkkınlık yaratır,ara sıra bu karışımları yukarıdaki gibi uygularsak kus mamayı daha da iştahlı yiyecektir.

KANARYA RENK MAMASI 

Kanaryalara renk maması hazır olarak satılanları da verebilirsiniz Halk arasında ""SALÇALIK BİBER"" adıyla anılan koyu kırmızı renkli kalın etli biber ,mikser de çekilip karıştırarak ta verebilirsiniz. Hazır mamalar yemin içine karıştırıldığı gibi suyuna sıvı olarak dökülen mamalarda vardır. Ebeveynlere tüy dökümü mevsiminde,yavrulara 2 aylıkken verilmelidir. Dozunu iyi ayarlamak gerekir fazla verildiği takdirde kusunuz zarar görebilir. Biber kafese bütün olarak asılıp da verilebilir. Biberin hiçbir yan etkisi yoktur, istediğiniz kadar verebilirsiniz. Renk verme özelliğinin yani sıra vitamin bakımından da zengindir.

KANARYA BESLENMESİNDE KUM VE MİNERALLER 

Kanaryanın dişleri yoktur. Yedikleri tohum ve hububatlar serttir. Bunların sindirilmeleri için iyice öğütülmelidir. Dişleri olmadığı için bu görevi kum yapar. Kusun yuttuğu kum kursağına gider,ayni şekilde kursağına giden sert gıdalar kum tanelerine sürtünerek ufalanır,toz halinde öğütülür ve böylece sindirim olayı rahatlamış olur. Verilecek kumda toz seker büyüklüğünde köseli kirilmiş tas olarak ,temiz,kuru ve mikroptan arındırılmış olmasına dikkat edilmelidir. Ufak bir kap içinde verilebilir. Kafesin tabanına da taslı kum konursa ,kus tabana serilen kumdan da kum ihtiyacını giderir ve ayak temizliğine de faydası olur.Doğadaki kus yapısının gerektirdiği mineralleri doğadan temin eder kafesteki kusun ihtiyacını bizim sağlamamız gerekir. Bu mineraller arasında en ön sırayı kuskusuz KALSİYUM VE FOSFOR alır.Mamasına konulacak un haline getirilmiş yumurta kabuğu ,kafese asılan mürekkep baliği kemiği ,az miktarda suyuna karıştırılacak kireç tozu bu ihtiyacı karsılar. Kus malzemesi satan dükkanlarda torba içinde hazırlanmış kum ve mineral karışımını bulabilirsiniz. 

Kanarya Sesi 
PRATİK KANARYA BİLGİ VİDEOLARI
30.10.2008 12:15:08
--------------------------------------------------------------------------------
Kafes, Öntel, Tava ve BİLEZİK
04.06.2008 14:35:19
--------------------------------------------------------------------------------
Tek yumurta ikizi YORKSHİRELER
10.04.2007 12:41:05
--------------------------------------------------------------------------------
Yavru besleme videoları yayında...
02.02.2007 22:47:42
--------------------------------------------------------------------------------
Ders kafesleri ve Taşıma çantası imalatı
27.09.2005 15:49:33
--------------------------------------------------------------------------------
Renk kanarya bilgileri
18.03.2005 00:16:15
--------------------------------------------------------------------------------

DAMIZLIK KUS TEMİNİ

Yetiştirici ilk önce ihtiyacını belirlemeli, hangi ırki besleyeceğine karar vermeli. Eğer amaç sadece yarışmalar için kus yetiriciliği yapmak ise farklı türler yerine, sadece bir veya iki irk yetiştirmek daha mantıklı olacak ve basarımıza yardımcı olacaktır.Su da unutulmamalıdır ki ; farklı türdeki kuşları beslemekle tecrübelerimizi o denli artırmış oluruz.Yine de siz siz olun az ve öz ile ise başlayın.Sagliksiz kuşlar sizleri bu isten küstürür.Kanarya satın alırken kuşların irk özellikleri araştırılmalı ve kuşların bakici özelliklerinin ne derecede olduğu öğrenilmelidir, ona göre kümes ve kafes seçimi yapılmalıdır. Kusun sağlığı tüylerinde gizlidir. Sağlıklı bir kusun tüyleri parlak ve temizdir.Gözleri cam gibi parlar.Sağlıksız bir kus ötmez,tüy kabartır, tüneginde sürekli uyur ve düşünür.Pisligi yeşil ve kokuludur,gözleri baygın bakar.

YAVRU SEZONU 

Muhtemel yavru mevsimi nisan ayında başlamalı,temmuz ayinin sonuna kadar 6 ağız yavru alınmalıdır.Kuslarin erken ese atılması çoğunlukla yavru verimini düşürür.Kaloriferli ortamlarda kuşları ese atarken çok dikkatli olunmalı erkenden kızıştırıcı özelliği olan yemler verilmemelidir.asil konu kuşları sıcak ortamlarda besliyor iseniz temizliğine daha titizlikle riayet etmeniz gerekmektedir.Sıcak ortamlarda zararlı hasenat ve bakteri üremesi hızlanır bu da kuşların sağlığında olumsuz etkiler yaratır.Kafeslerin kalorifer peteklerinin yanına veya hava akimi olan yerlerden uzak tutulması sizlerin menfaatinize olacaktır.Kuslarimizindan en iyi randımanı, onlara en iyi şekilde bakmakla alabiliriz.Eğer kuşlar sakin ve sağlıklı bir kış geçirdiler ise onlardan verim alınabilme olasılığı yüksektir. Kuşları eslemek için bir araya koymadan önce, sağlık durumlarına bakılmalı, sağlıksız dişiler kullanılmamalıdır. Kuşların durduğu yer başlangıçta fazla ısıtılmamalı, aksi taktirde, dişiler hemen kuluçkaya yatmak isterler. Bu durumda hiç kimsenin istemediği bos yumurtalara sahip oluruz. İlk başlangıçta 15 derece sıcaklık yeterli olacaktır, bu isi her hafta arttırılarak 20 dereceye çıkartılır. Bu durumda dişilerin hazırlanması 6 hafta kadar sürer. dişilerin yuva için bir şeyler toplaması ve yuvayı örmesi yetiştiricilerin beklediği gibi 8 gün içinde olmayabilir. Zaten olması yumurtaların bos olmasına sebebiyet verir. Bu arada eslemede kullanılan yerin temizliği ve havası da önemlidir. Dişi iyice esleşmeye hazır olduğunda yem çeşidi olarak daha çok nişasta içeren yemler verilebilir. Bunun yanında yumurtalı karışık mamada verilebilir. Yeşillik verileceği zamanda kusun vücudunun uygunluğu denetlenmelidir. Ellerimize yapışan kirlerle yumurtaları tutmamalıyız. Elimizdeki kir ve yağ, yumurta kabuğundaki delikleri kapatarak yavrunun ölmesine neden olabiliriz. Yavru zamanında kümeste yapılacak çoğu yetiştirici kuşlara birçok vitamin vermektedir. Burada dikkat edilmesi gereken tam tersi bir etkiyle karşı karşıya kalına bilineceğidir. Fazla verilen vitaminden, dişi kus ve yumurtadaki yavru vitamin zehirlenmesinden ölebilir. Bu yüzden kontrollü davranmak gerekir. Yavru zamanında kümeste ve yakınlarında yapılan gürültülü davranışlardan kuşlar ve yumurtadaki yavrular zarar görebilir. Yumurtayı kontrol için aldığımızda tekrar yerine koyarken eski konumunda olmasına dikkat edilmelidir. Yumurta saklanması sırasında tozlardan korumalı ve yere yakın bir yerde muhafaza edilmelidir. Alt raf ile üst raf arasındaki 3-4 derece arasındaki sıcaklık yumurtanın bozulma riskini azaltır. yumurtanın daha çok oksijen alabilmesi için sivri kısmini yukarı gelecek şekilde olmasına dikkat edilmelidir.Dişi yumurtaların üstüne yatmaya başlayınca, yumurta maması ve yeşillik yavrular çıkasıya kadar verilmemelidir. 

YAVRUNUN YUVADAN AYRILMASI

Yavrular 14 günlük olunca, yuva her zaman durduğu yerden alınır. Yere yakın olarak köselerin birine konulur.Yuvalık eski yerine konulur ve dişinin tekrar yuva örmesi için malzeme verilir. Köse yuvadaki yavrular 21 günlük oluncaya kadar baba, yavruların bakımını üstlenir. Bundan sonra 1 hafta içinde 26-27 günlük olunca yavru tamamen anne ve babadan ayrılır.Tek bakici olarak kullanılan dişilerde bu olay farklıdır.yavrularin kendi basına yemlendiğini gördüğünüz an yeni yuvalık kafesin zıt tarafına takılmalıdır.1 aylık olan yavrular hemen bir salmaya alınmalı karışık yem düzeni ve mama takviyesi ile beslenilmelidir.Salmalarda bakılan kuşlar kendilerine sunulan değişik besinlerle daha kondisyonlu olmaktadırlar.Yavrularinizin bir tarafa doğru çökük durmasını istemiyorsanız, tünek ilk tüye girene kadar kullanılmamalıdır.Amaç yarışmalık kus üretmek ise yavrular ilk tüylerini attığı zaman eski bir eğitim kafesine alınmalı ,bu kafeslerde kuşların eğitimleri yapılmalıdır .Duruş eğitimi verilirken tecrübeli, durusu güzel olan kanaryalar seçilmeli ,yavruların arasına konulmalıdır.Yarismalara kadar yavruların bu eğitim kafeslerinde barındırılmaları sağlanmalıdır.egitim kafeslerinin kümesin ön tarafında bulundurulmalı diğer yavrularında eğitim kafeslerine ilgisi çekilmelidir.Eğitimde olan kuşlara gürültülü,ani hareketler yapılmamalı,hareketlerimizin son derece yavaş olmasına dikkat etmeliyiz.Yavrular ilk senede kanat ve kuyruk tüylerini değiştirmezler. Yarışmaya katılan kusun yavru olduğu kanat ve kuyruk tüylerine bakılarak anlaşılır. Bunlar "Unfligled" sınıfında yarışırlar. 

YUMURTADA YAVRU ÖLMESİ

Sık karşılaşılan bu problemde yumurtadan yavru çıkmayınca, yumurta kırılıp bakıldığında yavrunun tamamen gelişmiş olmasına rağmen ölü olduğu görülür. Bu olayın birkaç nedeni vardır. Kusurlu veya eksik beslenme sonucunda embriyo gelişse bile çok güçsüz kalıp kabuğu kıracak gücü bulamaz. Bir başka neden yumurta kabuğunun sert olmasıdır. Bir başka sebep ise, yumurta kabuğunun çok kuru (nemsiz) olmasıdır. Bu yüzden bazı yetiştiriciler yavru çıkmadan bir gün önce yumurtayı ilik suya batırıp yumurta kabuğunu biraz yumuşatıp, yavrunun daha kolay çıkması sağlanır. Kümeste eğer var ise kaloriferin üzerine bir kap içersinde su koyularaktan kümes nemlendirilebilir.

KÜMESTEKİ IŞIK MİKTARI

Işık miktarı anne babaların, yem yiyebilmeleri ve yavruları besleyebileceği zaman uzunluğunda olmalıdır. Şubat -Mart aylarında gün ışığı ortalama 12 saat kadardır. yavruların düzenli beslenmesi için kabul edilen ışık süresi 14 saat kadardır. bazı yetiştiriciler bunu 15 saate kadar çıkarıyorlar. Tabii bu uzun süreler için ışık otomatlarına ihtiyaç vardır. bazı yetiştiriciler doğal olmayan bu metoda karşı çıkmaktadırlar. 

ESE HAZIRLAMA VE ÇİFTLEŞME: 

Çiftler yavru sezonu kapatıp tüye girdikten sonra, büyük salmalarda uçurulur. Yavrularda başka büyük salmalarda bulunur. yetiştirici yeni sezona hangi tarihte başlayacağına, bu dönemdeki kus bakimi ile karar vermelidir.yetiştiricilerin büyük çoğunluğu Mart ayinin ortalarına doğru, kuşların yan yana konacağını hesaplayarak, ese hazırlık dönemine başlarlar. Çünkü verim ve sağlıklı yavrular elde etmek için her konuda hassasiyetle davranılmalıdır.Böyle yaparsak tabiatın doğal seyrine uygun olarak bahar aylarında yavrular elde etmiş olur ve karsılaşacağımız risk oranını en aza indirgemiş oluruz. Kuşların tüyde olduğu dönem hastalığa yakalanma riskine en çok sahip oldukları dönemdir. O yüzden yavru sezonunda alacağımız verim bu dönemde yapacağımız dengeli beslenmeye bağlıdır.Ayni zamanda yetiştiriciler beslenme sistemini değiştirmek istediklerinde, (Mama, karışık yem, Sebze takviyesi, Yulaf vs...) yine bu dönemi tercih etmeleri kuşlarının sağlığı açısından kendi menfaatleri yararına olur. Bu dönemde yetiştiriciler kuşlarına, genelde her gün yiyebileceği miktarlarda ve yavrulatma sezonu bitinceye kadar değiştirmeyecekleri mamayı verirler.Önlerine her gün karışık yem ve suluklarına vitamin takviyesi yapmakta son derece yararlıdır.Ayrica her gün bir yan gıda vermekte çok iyi olur. Bu yan gıdalar şunlar olabilir; marul,lahana, elma havuç portakal vb... 10. ayda kuşlar tüyden çıktıklarında, mama gene hafif yas olarak haftada 1 kez verilir. Sebze ve meyve gün aşırı olarak verilmeye devam edilir. Vitaminli su haftada 2-3 güne düşürülebilir.karisik yemdeki yağlı tohumlar (kalın yem ve nijer tohumu ) biraz arttırılır. Yulaf verilmeye 365 gün boyunca devam etmekte herhangi bir sakınca yoktur. Isı ve ışık durumu ise doğal seyrine göre kuşların sağlığına en uygun şekilde olarak gözlenmeli ve gerekli düzenlemeler yapılmalıdırŞubat ayinin 20 sine doğru erkek kuşlar tek basına bırakılır ve bu andan itibaren ışık için zaman saati ayarlanır.Isik her hafta 15 dakika öne çekilerek, ilk yavru çıktığında ışık 14 saate çıkacak şekilde ayarlanır. Işık 14 saate ulaştığında ısınında en az 18 derece olması gerekmektedir. Bu tarihten sonrada karışık yemdeki ince yem oranı arttırılarak (enerji için) mama oranı da haftada 2 kereye çıkartılır.Tek duran erkek kuşların muhtemel dişileri ayarlanarak 1 Martta kümesteki gözler ikiye bölünüp dişilerde erkeklerin yanına koyulur. 10 gün süre ile tahtadan yapılmış bölmelerin her iki tarafındaki dişi ve erkek ses sinyalleriyle anlaşırlar. Tahta bölmeler, tel bölmelerle değiştirilip, 5-6 gün tel vasıtasıyla birbirlerini görerek çiftlerin uyum sağlamalarına yardımcı olunmaya çalışılır. Ese atmadan önce altlarında varsa fazlalık tüyler kesilir.( FI sinin üzerindeki tüyler asla kesilmez) tepeleri, kasları ve tırnakları kesilerek hazır olduğu gözlenen kuşlar ese atılır. yetiştiriciler genelde keçe kullanmayı tercih etmezler kuşlara verilen keten çuval ipi ve at kili ile yuva çanağının içini kuşların örmeleri sağlanır. Bunun sebebi bitlerin oluşumunu engellemek ve çok sıcak olduğunda yavruların kavrulmasını engellemektir.Tercihe bağlı olarak keçe kullanılmak istendiğinde ise keçeye hasenat tozu sapılmalıdır.Dişi yumurtaları düzüp gurk bastıktan 13-14 gün sonra yavrular kabuklarından çıkarlar. Bu süre içersinde mama ve sebze-meyve vermek sakıncalı olabilir. Nedeni ise anne sik sik bunları yemek için yuvayı terk edip yumurtalarını soğutmaz, hem de bu yiyeceklere özlem duyarak yavrular çıkınca daha bir iştahla beslerYavru zamanı mamamızın kuruluğunu gidermek amacıyla mamamızın içine; yumurta,patates,balık yağı,findik yağı,mikserde çekilmiş fındık vb. konulmalı ,sebze veya meyve ayrı bir yere asılmalıdır.Mamanin içine balık yağı koyuyorsak elma gibi asitli olan meyveleri mamamızın içine asla koymamalıyız.bu mamayı bozar. Annenin bu mamayı yavruya kusmasını da kolaylaştırmış oluruz. Mama günde 2 kere 2-3 saatte bitebilecek miktarlarda konmalıdır. Burada en çok dikkat edeceğimiz husus annenin iri taneli besinler kusarak yavrularının ölümüne sebebiyet vermemeleridir.Yavru 7 günlük olduğunda artık, bilezik takma zamanı gelmiştir. Burada dikkat etmemiz gereken diğer önemli bir hususta sudur; erkek kus (Baba) eğer rahatsızlık veriyorsa başka bir kafese ayrılmalıdır. Yavrular 11 günlük olduklarında baba tekrar yanlarına salınabilir.11 günden önce salarsak dişi kuşu esleyerek tekrar zamansız olarak yumurtlamasına sebep olarak var olan yavruların ilgisizlikten ölümüne neden olabiliriz. Eğer 11 günden daha geç salarsak, baba erkek yavruları kendine rakip olarak görerek döve döve yavrularını öldürür.Yavru 15-16 günlük olduktan sonra yuvadan atlar. artık yavrulara bakma görevi babadadır.Anne yeniden yumurtlayarak gurk yatmaya baslar. 18-22 günlük olduklarında yavrular mamaya gaga atmaya başlarlar. Yavrular tane kırmaya başladıklarında (27-30 günlük olduklarında ) artık anne ve babanın yanından ayirmamizin zamanı gelmiştir. Irk kanaryalarının eslenmesinde "INTENSIV FAKTÖRÜ" çok önemlidir. Üretimde olduğu kadar kuşlarınızı alırken de bu faktör göz önünde bulundurulmalıdır. Hem hangi renk olduğunun hem de tüy kalitesinin belirlenmesinde bu çok önemlidir. Intensiv faktörü kalıtımsal olarak ana babadan yavrulara geçen bağımsız bir özelliktir. Çok zayıftan çok güçlüye kadar olan bu faktörün derecesi yetiştiriciler tarafından belirlenir. Bütün irk kanaryalarını Intensiv (Aci Sari) ve schimmel (Kamisi) olarak birbirinden ayirmak zorundayız. Yalnız bu düz sari kuşlar için geçerli olmayıp, yeşil, kula, gri, beyaz ve araçlı kuşlar içinde geçerlidir. Intensiv A Schimmel (B) ile simgelendirilir. Esas olan nokta, B kusun Intensiv (A) kusa göre daha uzun tüylere sahip olmasıdır. Bir Schimmel (B) kusun tüyünü incelediğimizde, belirlediğimiz tüydeki renk maddesinin tüyün her kısmında ayni miktarda olduğudur. Tüyün kökü renksiz, oldukça yumuşak ve renk olarak silik gibidir. Intensiv (A) kus ise temel renk daha güçlü bir yapıya sahiptir. Çünkü Intensiv (A) kuştaki tüy daha kısa olup tüydeki renk maddesi sanki uca toplanmıştır. Tüyün ucu da biraz dar, güçlü ve sağlamdır. Dikkati çeken başka noktada Intensiv faktörü tüy büyümesinin gecikmesine neden olur. Bu sebepten yuvada yavruların, hangisinin A , hangisinin B olduğu kus tüyünü düzmediği zaman anlaşılır.Önce tüylenen yavru Schimmel B dir. Yavru yumurtadan çıkar çıkmazda üzerindeki çok ince tüylerden az ve kısa olusu onun Intensiv kus olacağını, tam tersi ise Schimmel B olacagini gösterir. Positür kanaryaların eslendirilmesinde, hangi ırki yapacağımıza karar verdikten sonra, kuşların tüy özellikleri göz önünde bulundurularak ese atmalı ve yarışma standartlarına uygun tüy yapısında yavrular çıkartılmalıdır. Damızlık kuşların esleştirilmesinde tüy uzunluğuna çok dikkat edilmelidir. Mesela Gilbert Italicus için sadece Intensiv x Intensiv eslemek gerekir. Bu kuşlar hiçbir şekilde B özellik taşımazlar, tüyler öylesine güçlü Intensiv özellik taşırlar ki bazı bölgeler tamamen çıplak ve tüysüzdür. Bu yüzden bacaklar tüysüz ve vücudu incecik gözükür. Ama diğer taraftan bu özellik öteki ırklar için kesinlikle geçerli değildir. Positür kuşlarda yari Intensiv (AB) kuşlar çok önemlidir. Bu kuşlar dıştan A gibi gözükür ama tüy yapısı incelendiğinde B dır. Bir çiftin ikisinde de güçlü "B" özellik varsa, gelen jenerasyondaki kuşların tüyleri çok uzun olup kusun yan tarafındaki tüyler çok uzun ve gevşektir. Bu yarışmalarda istenmeyen özelliktir. Eslemeler AB, AXAB, ABXAB seklindedir. Roza Espanol, Border, Life, Lizard, Alman tepelisi için AXAB, Yokshire, Lanceshire, Scotch Fanca, Japon Hasa Bossu Belge, Norwich, Gloster için ABXAB şekildedir. yarışmalarda iyi sonuç için düzgün, yatık ve ipek gibi tüyler şarttır. Parisler Trompoter ve Rest için yapılan eslemelerde biraz uzun tüylü kuşlar eslenirken, tüylerde değişik renk çeşitlerinin olması iyi sonuçlar verir. Eğer bu ırklar BXB eslenmek istenirse iki kuşunda tüyleri çok uzun olmamalıdır. diğer renklere oranla beyaz kuşların eslenmesinde zorluk çıkabilir.


HASTALIKLAR VE TEDAVİ

MANTAR :

Belirtileri, kuslar bitliymis gibi tiftiklenirler, tüylerde dökülme olur, vücudundaki kellikler ve görünen yerlerde, kizarikliklar, pullanma gözükür ve bulasicidir. 
NIZORAL SAMPUAN : Sampuan köpürtülerek suluklar, mamaliklar, yemlikler ve kafesin her kösesi yikanir. 
NIZORAL TABLET : 1 litre suya 1 tane hap atilir. 7 gün devamli verilir. Her gün içme suyuna, taze olarak karistirilir. Eczacinin hazirladigi asagidaki solüsyon, açikça gözüken kizartilarin, beneklerin, pullanmalarin üzerine pamuklu çubuk vasitasi ile 7 gün haricen sürülür. Iyod solüsyonu 100cc olarak hazirlanacak, içine 50cc su ve 2 tablet Rabenzole atilip, karistirilacak ve pamuklu çubukla sürülecek.

SINDIRIM SISTEMI BOZUKLUGU : 

Yanlis beslenme ve mikroplu gidalar vasitasiyla hayvani yavas yavas hasta eder. Karin altindaki damarlar yesil olmaya baslar, kizarikliklar meydana gelir ve hafif kararma olur.

SOLUNUM YOLLARI BOZUKLUGU :

Hayvan bogazina birseyler takilmis gibi agzini açip kapatir; kuyrugundan nefes aliyormus gibi kuyrugunu sallar. 
TEDAVISI : Içme sularina tedavi süresince vitamin konur ve her gün agiza 1-2 damla %2,5 Baytril 5 gün süre ile damlatilir. Not : Antibiyotik tedavilerinde verilen süreye uyulmasi gerekir. Yoksa ileride bagisiklik kazanan hayvan tedaviye cevap vermez. 
KURUMA : 
Bu hastalik halsizlik ve gögüste kuruma olarak çogunlukla ölüm halinde görülür. Kesin tedavisi olan bu ilaçlarla ayni zamanda yukarida Baytiril'in çözemedigi problemler için de etkilidir. Yani çok genis etkili birçok hastaliga iyi gelen bir antibiyotiktir. 
Biteral tablet : Bir tablet 8 esit parçaya bölünür, bir parça bir sulukta eritilerek 8 gün boyunca kuslara verilir. (Her gün 1/8 verilir.) 

ÇIÇEK : 

Kusçuluk için Veba dir. En belirgin özelligi, kesin ve çabuk kitlesel ölümlerdir. Çok çabuk bulasir ( 7-8 gün içinde). Gaga, göz çevresi ve ayaklarda gözükür. Hastalanan kus asisi yapilmazsa 8 günde, agzini aça aça, kuyrugunu sallaya sallaya ölür. 
Kanareien Pocken adli bu asi yurt disindan getirilmektedir. Yavru en az 6 haftalik olmalidir. Hastalik olsun olmasin senede bir kez bütün kuslar asilanmalidir. 
Türkiye de hemen her kümeste çiçek mikrobu bulunur. Bu mikrop sicak ve nemli yerler de salgin yaratir. Bu yüzden her yetistirici 10. ayda mutlaka asi yaptirmalidir. Unutmayalim ki bu savastan sadece asi yaptirarak basa çikabiliriz. 

AYAK SISLIGI : 

Hastaligin belirtileri sunlardir : kusun atesi çikar, ayak bileklerinde sismeler görülür, parmaklarini kapatamaz hale gelir ve ayak tabanlarinda sismeler ve yaralar görülür. Bu hastaligin tedavisinde "Teramycn" merhem kullanilabilir. ¼ Aspirin toz haline getirilip merhemle karistirilir, haricen sabahtan ayaklara, tabanlara sürülür. Aksamda saf vanodin e kusun ayaklari sokulur ve agizdan 1, 2 damla baytril damlatilir. Bir hafta süreyle bu tedavi sürdürüldügünde kusta gözle görülür bir iyilesme gözlenir. 

ISHAL : 

Mikrobik ve gidaya bagli olmak üzere iki türlüdür. Mikrobik olmayan ishalde diyet uygulanir; Mama, yumurta verilmez sade ince yem ve yulaf verilir. Mamalikta sürekli haslanmis patates bulundurulmali ve kaybettigi su kaybi için marulun kart yapraklarindan veya ispanak çok az olarak verilmelidir. 
Mikrobik ishalde, kusun pisligi tahlilinde çikan sonuca göre ilaç tedavisi uygulanmalidir. Bazi ishal ilaçlari ise sunlardir: sulfamazettin, koksidin, niflodin.

KIRIK VE KANAMALAR : 

Ayagi kirilan kusa pamuk takviyeli bilezik takilarak kusun kirik ayagi alçiya alinir. 10 gün içinde ayagin kaynadigi ve kirilan ayagin hiç aksamadigini görürsünüz. Bazi yetistiriciler kirilan ayaga bant saramaya çalisirlar, hem zordur hem de yanlis kaynamalara sebep olur. 

KANAYAN YARALAR :

Genelde ur keserken ve ur düstükten sonra kanamalarla çok sik karsilasilir. Kanayan yaraya tetrat (insan için) kapsülü içindeki toz dökülür. Hem antiseptik vazifesi görerek mikrop kapmasini engeller hem de kani durdurur. Kanamayan tahris olmus, yapa derisi kalkmis yaralara da teramisin merhem sürülmesi tavsiye edilir. 

ISTAHSIZLIK :

BELIRTILERI : Kanaryada yem yemeye karsi genel bir isteksizlik ve durgunlukla kendisini belli eder. 

NEDENLERI : Çogunlukla kanaryanin daha önce alisik oldugu yemin disinda bir besin rejimi uygulanmasi veya tekdüze bir yemle beslenmesi ile görülür. Bundan baska bazi hastaliklara bagli olarak görülen istahsizliklar da vardir. 

TEDAVISI : Kanaryanin arzu ettigi yemlerin verilmesi,çok bölmeli yemliklerde çesitli yemler sunularak seçiminin kanaryanin tercihine birakilmasi ,istah açici yesillik ve meyvelerin verilmesi yararlidir.Istah açma amaciyla hazirlanmis kanarya suruplarindan yararlanmak mümkündür.Eger istahsizlik belli bir hastaligin etkisiyle ortaya çikmis bulunuyorsa,öncelikle onun ortadan kaldirilmasi gerekecektir.

HALSİZLİK :

BELIRTILERI : Kanaryanin son derece halsiz,güçsüz ve mecalsiz olmasiyla eski hareketliligini,canliligini kaybetmesiyle,ötmeye ve yeme karsi hissedilir oranda isteksiz davranmasiyla taninir.Hastaligin ilerlemesi halinde karin derisinin rengi koyulasir,kirmizi ve hatta giderek mor bir renk alir. 

NEDENLERI : Kötü yasama kosullari , kötü isli dumanli,sigara kokulu,havasiz yerler,tek yanli ve yetersiz beslenme soguk alginligi ile iliskili hastaliklarda çok uzun süren devrelerde , bu devreler içinde beslenme bozukluklari zafiyetin nedenlerinden sayilabilir. 

TEDAVISI : Kanaryanin elverisli kosullara kavusturma ve iyi bir beslenme saglama alinacak baslica önlemler arasinda yer alir.Bu amaçla kanarya temiz havali,isik alan,rutubetten uzak,isisi normal bir yere alinir.Istah açici yem ve yesillikler,meyveler,karma yemler,kuvvet mamalari ile dengeli bir beslenme saglanir.

BRONSIT :

BELIRTILERI : Bronsitli kanaryada gözlenebilecek en belirgin araz,solunum güçlügü,sik sik nefes alma ve soluk alirken duyulan hiriltidir.Hastaligin ilk devrelerinde yüksek ates görülür,eger önlem alinmazsa hastalik kanaryanin ölümüne yol açabilir. 

NEDENLERI : Siddetli üsütme ve soguk alginligi sonucunda ortaya çikan, solunum yollarinin iltihapla tikanmasi seklinde tanimlanmasi mümkün olan bir hastaliktir.Soguk alginligina ve nezleye neden olan etkenlerin erken önlem alinip giderilmedigi taktirde bronsite dönüsme olasiligi kuvvetlidir. 

TEDAVISI : Tedavisi,soguk alginligi ve nezle tedavisine paralel özellikler tasir.Ilk önlem olarak kanarya daha sicak bir yere tasinir.Gagasi açilarak bir damla bal damlatilarak susamasi saglanir.Suyuna bir damla TERRAMCINE damlatilmis ve ilitilmis su verilir.Nezlede oldugunca B ve C vitaminlerinin direnç artirici ve iyilestirici etkisinden yararlanilmalidir.Bu amaçla vitamin ihtiva eden ampullerden bir damlalik araciligiyla birer damla alinarak içme sularina TERRAMYCINE ile birlikte damlatilmasindan fayda görülecegi kuskusuzdur.Kaynatilmis keten tohumu suyu da bu hastalikta yararlanilan sifa verici bir ilaçtir. 


ASTIM :

BELIRTILERI : Kanaryanin soluk almada zorluk çekmesi,sik sik ve hiriltili solumasi ile kendini belli eden bir hastaliktir.Astimli kus ötmeye karsi isteksiz ve ötüs kalitesinden çok sey kaybetmistir.Genellikle uzun süren bronsitlerden sonra ortaya çikmasi tanitici bir niteligidir. 

NEDENLERI : Yerlesmis nezle ve bronsitin,bakimsizlik,kirli ve dumanli hava tozlu yem ve tozlu ortam gibi elverissiz kosullar ve tedavisizlik gibi etkenlerle solunum organlarinda kronik,iyilestirilmesi güç bir rahatsizliga dönüsmesidir. 

TEDAVISI : Maalesef kroniklesmis durumlarda kesin bir tedavi yoktur. Hastalik henüz bronsit halinde iken veya hastaligin henüz baslangicinda iken yukarida sayilan elverissiz kosullarin ortadan kaldirilmasi iyi ve sürekli bir bakimin saglanmasiyla önlemek mümkündür.Astim baslangici da iken,bronsit tedavisinin yani sira mentol , nane ruhu okaliptüs bugulari yapilmasi soluk açmada ve iyilesme sürecinin kisaltilmasinda yararli olur.Bugulama su sekilde uygulanir.Sicak bir tuglanin üzerine oturtulan madeni kap içindeki kaynar suya adlari anilan soluk açicilardan biri damlatirilar.Astimli kanaryanin bulundugu kafes bu kabin yanina yerlestirilir ve her ikisinin üzeri tek bir örtüyle örtülerek,hasta kusun bundan en büyük yarari görmesi saglanir. Bu arada soluk açici ilaçlarin kanaryanin rahatsiz olacagi ölçüde fazla damlatilmamasina dikkat edilmelidir.Kroniklesmis astimlarda hazir olarak satilan astim ilaçlarindan da yarar saglamak mümkündür. 


NEZLE :
BELIRTILERI : Kanaryanin burnunda ve gözlerinde bir akinti görüldügünde, bunun nezlenin ilk ve temel belirtileri olarak kabul edilerek derhal tedaviye baslanilmasi gerekir.Hastalik ilerledikçe burnun tikandigi,gözlerin çapaklandigi ve kanaryanin soluk almakta zorluk çektigi görülür.Eger önlem alinmazsa agir oksijen yetersizliginin ve mikrobik olan nezlenin yaptigi yüksek ates sonucunda kanaryanizin ölmesi söz konusu alabilir. 

NEDENLERI : Mikrobik olmasi nedeniyle baska kanaryalardan geçmesi mümkündür.Bununla birlikte yukarida degindigimiz soguk alginligina bagli olarak üsütme sonucu olusmasi daha yaygin olarak gözlenen bir haldir.Ani isi degisiklikleri ve bazen de aksamüstleri yaptirilan banyo sonucunda islak veya nemli tüylerle bir gece geçiren kanaryanin siddetle üsüterek nezleye tutuldugu çok görülmüstür. 

TEDAVISI : Ilk önlem olarak kanarya isica daha yüksek bir yere alinmali ve eger baska kanaryalarla birlikteyse onlardan ayrilmalidir.Gözlerdeki çapaklar ve akinti asit borikli suyla silinmeli soluk almakta zorluk çektirecek oranda bir burun tikanikligi varsa,tuzlu suya batirilmis küçük bir tüy parçasi burun deliklerine sokularak bu tikaniklik giderilmelidir.Bundan sonra burun çevresi ve gözlere SIGMAMYCINE merhemi sürülmeli,ancak burun deliklerinin tikanmamasina ayrica özen gösterilmelidir.B ve C vitamini yüksek besinlerin verilmesinde suyuna bal karistirilarak vücut direncinin artirilmasinda yarar vardir.Bu arada hastalik geçinceye kadar suyuna her gün bir damla TERRAMYCINE konulmalidir.Hastalik arazlari kaydolduktan sonra kafesin sodali sicak sularla veya asit borikli suyla güzelce yikanip güneste kurutulmasi mikroplarin öldürülmesi açisindan yararlidir.

ROMATIZMA :

BELIRTILERI : Romatizmali kanarya,tünek üzerinde tutunamaz,düser. Yürümekte zorluk çektigi, yürüyemedigi, düstügü yerde kaldigi, ayaga kalkamadigi görülür. 

NEDENLERI : Nem orani yüksek serin ve rutubetli yerlerde sürekli yasamak zorunda birakilan kanaryalarda, banyo yapip geceyi islak veya nemli tüylerle geçirmeyi bir aliskanlik haline getiren kanaryalarda görülür. 

TEDAVISI : Hastaligin olusmasina olanak tanimamak,hastaligi tedaviden çok daha kolay oldugu için,yukarida alinan sakincali durumlari yaratmamak ve romatizmaya meydan birakmamak en iyisidir.Bununla birlikte hastalikli kanaryanin içinde bulundugu sakincali ortamdan kurtarilmasi,serin havalarda banyo yapmasina izin verilmemesi,geceleri islak ve nemli tüylerle birakilmamasi alinacak ilk önlemlerdir.Kafesin günes gören bir odada günes isinlarinin direkt vurmadigi bir yere asilmasi,kafes tabaninin sürekli olarak kuru kumlarla örtülü olmasi ve kafesin nemli birakilmamasi yerinde bir tedbirdir.Tedavi olarak kanaryanin ayaklari saf alkolde eritilmis kafuru ile ovulmali ve her gün tazelenen içme suyuna çeyrek aspirin eritilerek verilmelidir.Bu arada,içine balik yagi bulunan kuvvet mamasindan da yarar beklenebilir.

SES KISIKLIGI :

BELIRTILERI : Kanaryada ötüsün azalmasi,sesin kisilmasi veya tümüyle kaybolmasi ile taninir. 

NEDENLERI : Ses kisikliginin nedenleri çesitli olmakla birlikte bunlari bir kaç noktada toplamak mümkündür. 

1-) Soguk alginligi,nezle,bronsit gibi rahatsizliklarin ses tellerini etkilenmesi, 
2-) Asiri ötme,sürekli ötme sonucunda ses tellerinin arizalanmasi 
3-) Asiri korku,panik ve sok hallerinin sonucunda ses kaybi 
4-) Ötücü kanaryalarin yanlis beslenme sonucu seslerini yitirmeleri 

TEDAVISI : Dogal olarak yukarda anilan degisik nedenlere bagli olarak görülebilen her ses kisikligi veya ses kaybi olayinda ayri bir tedavi önlemi uygulamak gerekir.Bunlar yine ayni sira içinde tek tek ele alalim. 

1-) Soguk algiligi,nezle,bronsit gibi rahatsizliklarda ses tellerinin etkilenmesi sonucunda olusan ses kayiplarinda,anilan hastaliklarda alinan hastaliklarda alinan önlemler aynen uygulanir.Bunun yani sira gagasindan günde bir iki damla çig taze yumurta sarisi damlatmakta yarar saglayacaktir. 
2-) Asiri ötme sonucu ortaya çikan ses kayiplarinda hasta kanarya digerlerinden ayrilarak,sessiz kendisini ötmeye tesvik edecek herhangi bir uyaricinin bulunmadigi,geldigi yere es isida,cereyansiz,havadar,huzur duyacagi bir odaya alinir.Kesin istirahati saglanir.Ses güçlendirici ve vitamin degerli besinlerle kuvvet mamalari verilir.Suyuna B ve C vitamini karistirilir. 
3-) Eger kanarya bir korku,bir panik veya bir sok sonucu sesini yitirmisse ikinci sokta görülen önlemler alinarak kanaryanin huzuru saglanir,geçirdigi soku atlatmasi beklenir.Bu arada saglik yemlerinin bulundugu karma yemlerden verilmesi saglanir. 

Bazen yanlis bir beslenme sonucunda da kanarya ses kisikligi geçirebilir. Bu gibi durumlarda ses kisikligina neden olan proteince yüksek besinler ve unlu yiyecekler kesilir.Daha düsük degerde besinler,saglik tohumlari,ötücü kanaryalara verilen özel karma yemler kullanilir.Baslangiçta kisa bir süre perhiz yaptirmak da yarar saglayacaktir. Bütün bunlardan baska sik sik degindigimiz kanaryalarin hava akimlarina maruz kalmasi,soguk suyla banyo yapmasi,soguk su içmesi,rutubetli yerde bulunmasi, bulundugu yerin havasinin kirli,tozlu,dumanli,sigara kokulu olmasi diger olumsuz etkilerin yani sira ses kisikligina neden olabilir. 

ASIRI YAGLANMA :

BELIRTILERI : Kanaryanin gözle görülür biçimde toplandigi hareketlerinin hantallastigi ötme istek ve gücünün azaldigi,solunum güçlügü çektigi görülür. Avuca alinip karin tüyleri üflendiginde derinin yagli burusuk bir görünüm tasidigi görülür.Asiri sismanligin üremede de bazi eksikliklere ve döllenme güçlüklerine,iktidarsizliklara neden oldugu unutulmamalidir.

NEDENLERI : Kuskusuz baslica nedeni dengesiz ve asiri besleme,proteince zengin ve unlu besinlerin gereginden fazla verilmesidir.Bunun yani sira kanaryaya hareket etme olanagi tanimayan küçük kafesler de asiri yaglanma yapabilir. 

TEDAVISI : Ilk önlem olarak,kanarya daha genis ve hareket etme olanagi bulabilecegi büyük bir kafese alinir.Besin degeri yüksek ve yaglandirici , sismanlatici besinler kesilerek bol oranda meyve ve yesillik verilir.Bundan sonraki devrelerde yem konusunda son derece dikkatli kavranmak,kusun yakabilecegi oranda ve dengeli bir beslenme saglamak gerekecektir.

SOGUK ALGINLIGI :

BELIRTILERI : Hafif soguk alginliklarinda kanaryalarin tüylerini kabarttigini bir köseye çekilip tertop olmus bir durumda,gözleri kapali uyukladigini ötmedigini,yemedigini ve çevresiyle ilgilenmedigini görürüz.Ani isi degisikliligi kanaryalarda soguk alginligi bir sok etkisi göstererek kanaryanin bayilip tüneginden düsmesine varan belirtiler ile ortaya çikabilir.Karin derisi dogal rengini yitirip kizarir ve morarir.Bu belirtiler soguk alginligini belirlemekle birlikte,eger iyi tedavi edilmez ve tüm arazlar giderilmezse bronsit,astim, zatürree ve hatta verem gibi hastaliklarin baslangici olma özelligini de tasir. 

NEDENLERI : Kanaryalar duyarli yapiya sahip varliklardir.Gerçi 16-17 santigratlik sabit bir isi saglandiginda saglikla yasabilirler.Ancak 22-23 santigrat isidan bu derecelere ani düsüslerde hastalanmalar olasiligi dogar. Gece ve gündüz arasindaki büyük isi farklari veya kafesin sicak odadan soguk bir odaya odaya tasinmasi gibi nedenlerin yani sira soguk suyla banyolar yaptirilan banyolar soguk alginligina neden olabilmektedir. 

TEDAVISI : Ilk önlem olarak kanarya normal isidaki bir odaya getirilir. Kanaryanin agzi,ucu inceltilmis bir tüy sapi ile açilarak bir damla kadar bal konulur.Bu bir damlalik bal kanaryayi susatacak ve su içme istegi yaratacaktir. Bu istegini gidermek için içecegi suya bir damla kadar TERRAMYCINE damlatildiginda ilk tedavi saglanmis olur.Bu arada karma ve kuvvetli yem verilmemeli,kisa bir süre için haslanmis patates kürü uygulanmalidir.Dogal olarak bu süre içinde TERRAMYCINE verilmeye devam edilmeli ve kanarya mümkün oldugunca sabit bir sicaklikta tutulmalidir.Bu amaçla ilk günler için kafesin içine hava girmesine engel olmayacak yün bir örtü kullanilmasi ve kafesin bu örtü ile siki sikiya örtülmesi yerinde bir tedbir olacaktir.Kanaryaniz biraz kendini toplayip soguk alginliginin kuvvetli etkilerini atmaya basladiginda vitamin degeri yüksek besinlerle vücudun direnci artirilmali ve bünyesi,besin degeri yüksek yemlerle takviye edilmelidir.